Bekdili, Beg
Boz-Oklar‘a mensup olarak Beg-Dili, Beğdili şeklinde de ifade edilmiştir. Zamanla bu kavram bazı yazılı eserlerde Baydili-Baydilli-Beğdili-Beğdilü-Beğdilli-Beğdillü-Beydili-Beydilli-Badılı-Badıllı-Badilli şekillerini almıştır.
Beydili boyu, Sivrihisar ilçesine bağlı (Günyüzü ilçe olmadan önce) Bedil köyüne yerleşmişler.
Beg, Begler uruk ve oymak adları Türkmen boylarının hemen hepsinde rastlanan adlardır. Bunlar oymak başlarının beg şeklindeki unvanlarından türemiş olan adlardır.
Bugün sadece Göklenler’in içinde oymak adı olarak varlığını sürdüren Bekdili sözcüğü Orta asır Oğuz Türkmenlerinin 24 esas boyundan birinin adı olarak kullanılmıştır. Kaşgarlı Mahmud bu boyu 7., Abulgazi ise 11. sıraya koymaktadır. Selçukluların göçü devrinde Bekdililer’in çoğu İran, Türkiye, Kafkas, Irak, Suriye gibi ülkelere göçmüştür.
Mahmud Kaşgari, Reşideddin, Yazıcıoğlu, Salar Baba, Abulgazi gibi eski âlimlerin eserlerinde Bekdili boyunun adı Oğuz Han’ın Yıldız Han oğlundan olan 3. torununun adı sayılmaktadır. Bu sözcüğe çeşitli anlamlar verilmektedir: “yaşlıların sözü gibi hürmetli” (Reşideddin); “yaşıların sözüne uygun, mülayim, tatlı dilli” (Salar Baba); “sözü hürmetli” ve “devletli” (Abulgazi); “beğlerin sözü hürmetli” (Yazıcıoğlu). Edebiyatçı alim Ahmed Bekmıradov’a göre bu adın aslı, “bek dili” yani “sır saklayan”dır.
Hangisi olursa olsun, biz, bu boyun adının 11. yüzyılda (Mahmud Kaşgari sözlüğünde) Bektili şeklinde yazılışından yola çıkarak bunu beg, bek şeklindeki Türkçe sözcükle ilişkilendireceğiz. Bu adın sonundaki -li, sona eklenen bir ek olarak aitliği, iyeliği anlatmaktadır. Önündeki -ti eki, iki parçadan oluşmaktadır, -t kısmı çok eski devirlerde çokluğu bildiren Türkçe bir ektir; -i de Türkçe olup aitlik anlatmaktadır. Demek ki bekdili, “begler uruğuna ait il, halk” anlamında kullanılmıştır. Buna Türkmen boy ve oymaklarının bu yolla yapılmış eski adları da kanıt olarak gösterilebilir. (Suhtı, Bagtı, Govkı, Sokı vs.).
